ORTAANADOLUFM

Would you like to react to this message? Create an account in a few clicks or log in to continue.

DOSTLUK KARDESLİK VE SEVGİ İÇİN BURDAYIZ


    HAREKET VE KUVVET

    avatar
    Admin
    Admin


    Mesaj Sayısı : 153
    Kayıt tarihi : 17/02/10

    HAREKET VE KUVVET Empty HAREKET VE KUVVET

    Mesaj  Admin Perş. Nis. 08, 2010 3:39 pm

    HAREKET VE KUVVET

    A-HAREKET

    Hareket: Bir cismin sabit kabul edilen bir noktaya göre zamanla yer değiştirmesidir.
    Oturduğumuz yerden duvarda asılı olan saate baktığımızda saat bize göre hareket etmiyor. Ancak saatin yelkovanına baktığımızda 12 rakamının üzerindeki yelkovanı beş dakika sonra 1 rakamının üzerinde görürüz. Yelkovan bize göre hareketlidir.
    Hareket gözlendiği sisteme göre değişen bir kavramdır. Bir otobüsteki iki yolcu birbirlerine göre hareket etmez. Ancak yolun kenarından bakan bir kişiye göre yolcular hareket eder.
    Yer Değiştirme: Bir cismin bulunduğu yere konumu denir. Şekilde A noktasında bulunan bir ağaca göre bir kişinin ilk konumu B noktası olsun. Daha sonra C konumuna geldiğinde bu kişi yer değiştirmiştir.
    HAREKET VE KUVVET MFuivNXjq4

    Yer değiştirme vektörel bir büyüklüktür. Son konum ile ilk konumun farkı yer değiştirmeyi verir.
    Çözüm:
    Yer değiştirme = Son konum – İlk konum
    → → →
    ∆X = B – A
    ∆X = 100 – (-50)
    ∆X = 150m (Cisim 150m yer değiştirmiştir.)

    Yer değiştirmeyi “∆X” işareti ile gösteriyoruz.

    Örnek: Şekle göre cisim kaç metre ve hangi yönde hareket etmiştir?




    YER DEĞİŞTİRME = SON KONUM – İLK KONUM
    → → →
    BC = AC – AB
    Örnek: Şekilde doğru üzerinde bulunan cismin ilk konumu A noktası son konumu B noktası ise, cisim kaç metre yer değiştirmiştir?


    HAREKET VE KUVVET CFmcWdnCNw

    Çözüm:
    Yer değiştirme = Son konum – İlk konum
    → → →
    ∆X = B – A
    ∆X = 100 – (-50)
    ∆X = 150m (Cisim 150m yer değiştirmiştir.)

    Yer değiştirmeyi “∆X” işareti ile gösteriyoruz.

    Örnek: Şekle göre cisim kaç metre ve hangi yönde hareket etmiştir?

    HAREKET VE KUVVET UfJU7jaMFY
    Çözüm:
    Y = İlk konum X = Son konum
    ∆X = X-Y
    ∆X = -20-40
    ∆X = -60m (Cisim (-) yönde 60 metre yer değiştirmiştir)

    Hız: Bir cismin birim zamanda (saniye-dakika-saat) yaptığı yer değiştirmeye o cismin hızı denir.
    Birim zamandaki yer değiştirmeyi bulmak için yer değiştirme zamana bölünür.


    Yer Değiştirme → ∆x
    Hız = ------------------------ V = ------
    Zaman t
    Hızın birimi yer değiştirme ve zaman birimine bağlıdır. Eğer yer değiştirme birimi metre(m), zaman birimi saniye (s) alınırsa, hız birimi m/s olur. Hız da vektörel bir büyüklüktür. Yani yönü olan büyüklüktür.

    Örnek: 200 metre yolu 40 saniyede koşan bir çocuğun hızı kaç m/s dir?
    Çözüm:

    ∆X = 200m t = 40s V = ?


    → ∆X → 200m →
    V = ----- V = -------- V = 5 m/s
    T 40s

    Çocuk bir saniyede 5 metre yol almıştır. Yer değiştirme yerine yol kavramını da kullanabiliriz.

    Örnek: A ve B şehirleri arası 224 km dir. A şehrinden B şehrine hareket eden bir kamyon 4 saatte B şehrine ulaşıyor. Kamyonun hızını bulunuz.
    Çözüm:

    ∆X = 224 km t = 4 sa V = ?

    → ∆X 224 km
    V = ----- V = ---------- V = 56 km/ sa dir.
    T 4 sa


    Hız formülü ile yol veya zaman da bulunur.

    → → ∆X
    ∆X = V . t t = -----
    V


    Örnek: Hızı 90 km/sa olan bir otomobil 3 saatte kaç km yol alır?
    Çözüm:

    V = 90 km /sa t = 3 sa ∆X = ?

    → →
    ∆X = V . t ∆X = 90 km/sa . 3 sa ∆X = 270 km

    Karşılıklı(zıt) yönde hareket eden cisimlerin toplam hızı, bu cisimlerin hızlarının toplamına eşittir.

    Örnek: İki şehir arasındaki uzaklık 450 km dir. Aynı anda karşılıklı olarak 50 km/sa ve 40 km/sa hızla hareket eden iki kamyon kaç saat sonra karşılaşır?

    Çözüm:
    ∆X = 450 km V1 = 50 km/sa V2 = 40 km/sa t = ?
    → → →
    V = V1 + V2 V = 50 km/sa + 40 km/sa V = 90 km/sa

    ∆X 450 km
    t = ----- t = ----------- T = 5 saat sonra karşılaşırlar.
    V 90 km/sa
    Aynı yönde hareket eden cisimlerin toplam hızı cisimlerin hızlarının farkına eşittir.
    Örnek: Aralarındaki uzaklık 90 m olan iki çocuk aynı anda ve aynı yönde koşmaya başlıyorlar. Arkadan koşanın hızı 7 m/s, önden koşanın hızı 5 m/s dir. Arkadaki çocuk kaç saniye sonra önden koşan çocuğu yakalar?
    Çözüm:

    HAREKET VE KUVVET Urz1bS3A9f
    ∆X = 90 m V1 = 7 m/s V2 = 5 m/s t = ?

    V = V1 - V2 V = 7 – 5 V = 2 m/s

    ∆X 90 m
    t = ----- t = ----------- T = 45 saniye sonra yakalar.
    V 2 m/s

    HAREKET ÇEŞİTLERİ :

    a) Sabit Hızlı Hareket: Bir hareketli cisim eşit zaman aralıklarında eşit miktarda yer değiştiriyorsa bu cisim sabit hızlı hareket yapıyor denir.

    HAREKET VE KUVVET JKpzOqjCjh
    HAREKET VE KUVVET CsFHwNYlnS

    Her nokta arası 10 m dir. Bir araba her bir saniye sonra bu noktalardan geçmiştir. Yani sabit hızlı bir hareket yapmıştır. Hareketi grafik ile de gösterebiliriz. Grafikte görüldüğü gibi cisim 4 saniye hareket etmiştir. Başlangıçtan itibaren hız değişmemiş, 10 m/s olarak kalmıştır. Grafikteki alan alınan yol miktarını vermektedir. Alan bir dikdörtgen olduğuna göre, Alan = 10 . 4 = 40 Bu cisim 40 metre yol almıştır.
    b)Hızlanan Hareket: Bir otomobil harekete başladıktan sonra hızı gittikçe artar. Örneğin: İlk 1 saniyede 2 m yol almışsa, ikinci 1 saniye aralığında 4 m ve üçüncü bir saniye aralığında 6 m şeklinde hızlanarak yol alır. Bu şekilde yapılan hareketlere hızlanan hareket denir.

    HAREKET VE KUVVET 4ktcPfyuoE
    Örnek: Duran bir otomobil harekete başlayarak düzgün hızlanıyor ve 10 saniyede hızını 15 m/s ye çıkarıyor. Bu hareketin hız-zaman grafiğini çiziniz.
    HAREKET VE KUVVET IwNlehvVTL

    T = 10 s
    V1= İlk hız = 0
    V2= 15 m/s
    Grafikte görüldüğü gibi otomobilin hızı 0 dan başlayarak 10. saniyede 15 m/s olmuştur.
    Eğer istersek otomobilin aldığı yolu bulabiliriz. Hız-Zaman grafiği altındaki alan bir üçgendir.
    10.15
    Üçgenin Alanı = -------- = 75 m ( Alınan Yol)
    2
    c)Yavaşlayan Hareket: Bu harekete örnek olarak giden bir otomobilin frene basılarak durdurulmasını gösterebiliriz. Her saniye hız azalır ve sonunda sıfır (0) olur.

    HAREKET VE KUVVET Om8dNOhcLc

    Hareketin grafiği ise şöyle olur. Örneğin; 40 m/s hızla giden bir araba düzgün yavaşlayarak 10 saniyede durur.
    Görüldüğü gibi başlangıçtaki 40 m/s olan hız 10 saniye sonra 0 a indi.
    Aldığı yol üçgenin alanıdır.

    HAREKET VE KUVVET 0njPt6i3Xg

    40.10
    ∆X = --------- ∆X = 200 m dir
    2

    YÖRÜNGE :
    Hareketli bir cismin hareketi süresince bulunduğu noktaları birleştiren çizgiye hareketin yörüngesi denir.
    Düz bir doğru üzerinde hareket eden cismin yörüngesi doğrudur. Eğer cismin geçtiği noktaları birleştiren çizgi çember ise hareketin yörüngesi çemberdir. Saatteki yelkovanın ucu çembersel yörünge çizmektedir. Dünyamızın güneş etrafındaki hareketinin yörüngesi elipstir. Bir hortumun ucundan çıkan suyun yörüngesi eğridir.




    B- KUVVET

    Durmakta olan bir cismi hareket ettirmek için kuvvet uygulamak gerekir. Masanın üzerinde duran kitabımızı kol kuvveti ile hareket ettirebiliriz. Hareketli bir cismi durdurmak içinde kuvvet uygulanır. Hareketli bir otomobili durduran kuvvet fren kuvvetidir. Kuvvet uyguladığımızda cisimlerin şeklini de değiştirebiliriz. Bir yaya kuvvet uygularsak boyu uzar. Yani şekli değişir.
    Kuvveti şöyle tanımlayabiliriz. Duran cismi hareket ettiren, hareketli cismi durduran, cisimlerin hızını ve şeklini değiştiren etkiye kuvvet denir.

    Kuvvetin ölçülmesi ve birimi:
    Kuvvetin etkilerinden birinin cisimlerin şeklini değiştirmek olduğunu biliyoruz. Yay gibi esnek cisimler üzerlerindeki kuvvet etkisi kalktıktan sonra tekrar eski şekillerini alırlar. Kuvveti ölçmek için esnek cisimlerden yararlanırız.
    Kuvveti ölçen araç (Dinamometre) da bir yaydır. Halk arasında el kantarı olarak bilinen araç dinamometre dir.
    Kuvvetin birimi Newton dur. Kısaca N ile gösterilir.

    Kuvvetin gösterilmesi:
    Kuvvet vektörel (Yönü olan) bir büyüklüktür. Vektörel büyüklükler vektör adı verilen yönlendirilmiş doğru parçaları ile gösterilir.

    HAREKET VE KUVVET 7lynodDvMC

    Şekildeki kuvvet vektörü AB vektörü yada F vektörü şeklinde okunur.

    - A noktası kuvvetin uygulama noktasıdır.
    - AB doğrultusu kuvvetin doğrultusudur.
    - Kuvvetin yönü A dan B ye doğrudur.
    - Kuvvetin şiddeti vektörün boyu ile orantılıdır.

    Örnek: Bir cisime doğuya doğru 20 N ve kuzeye doğru 10 N’ luk kuvvetler etki ediyor. Bunu çizim ile gösteriniz.

    HAREKET VE KUVVET 8wTPrg6QyO

    Kuvvetin şiddeti boyu ile orantılıdır. 10 N luk kuvveti 1 cm ile gösterirsek 20 N luk kuvveti 2 cm lik vektör ile gösteririz.
    Kuvvetlerin Bileşkesi:

    Bir cisme birden fazla kuvvetin yaptığı etkiyi tek başına yapabilecek kuvvete bileşke kuvvet denir. Bu kuvvetlere de bileşen kuvvetler denir. Bileşke kuvvetler R ile gösterilir.

    Bileşke kuvvetlerin hesaplanması:

    1- Doğrultuları ve yönü aynı olan iki kuvvetin bileşkesi:
    Aynı yönlü kuvvetlerin bileşkesinin şiddeti kuvvetlerin şiddetleri toplamına eşittir. Bileşkenin yönü bu kuvvetler ile aynı yöndedir. Kuvvetler F1 ve F2 ise bileşke R = F1 + F2 olur.

    HAREKET VE KUVVET Joljln0YJ4

    2- Doğrultuları aynı yönleri zıt olan iki kuvvetin bileşkesi:
    Zıt yönlü kuvvetlerin bileşkesinin şiddeti, kuvvetlerin şiddetlerinin farkına eşittir. Bileşke kuvvet büyük kuvvet yönündedir. Kuvvetler F1 ve F2 ise bileşke R = F1 - F2 olur. F1> F2

    HAREKET VE KUVVET 1mr5lUYISB

    Cisimlerin Yer Tarafından Çekilmesi:
    Silgimizi elimizden bıraktığımızda yere düşer. Bir yayın ucuna bir cisim astığımızda yay uzar. Bu iki olay da yerin cisimleri kendisine doğru çektiğini gösteriyor.
    Yerin bir cisme uyguladığı çekim kuvvetine o cismin ağırlığı denir. Ağırlık bir kuvvettir. Yerin çekim kuvvetidir. Bu nedenle ağırlık ta dinamometre ile ölçülür. Ağırlık birimi de kuvvet birimi olan Newton(N) dur.
    Dünyanın 1 kg kütleye uyguladığı çekim kuvvetine, yer çekimi alan şiddeti denir. “ g” ile gösterilir. G nin değeri yaklaşık olarak 10N/kg dır.

    Ağırlık = Kütle X Yer çekim alanı şiddeti

    HAREKET VE KUVVET KxfxqTWZPJ

    Dünyanın şeklinden dolayı bir cismin ağırlığı dünyanın her yerinde aynı değildir. Ekvatordan kutuplara gidildikçe ağırlık artar. Ayrıca yer yüzeyinden uzaklaştıkça ağırlık azalır. Yerin merkezine yaklaşan bir cismin ağırlığı da gittikçe azalır. Uzay boşluğunda ve yerin merkezinde cisimler ağırlıksızdır.

      Forum Saati Ptsi Nis. 29, 2024 4:21 am